https://sci.journal.apems.edu.kz/index.php/journal <p><em><u>Бас редактор</u></em></p> <p><strong>Құлбаев Айбол Т</strong><strong>і</strong><strong>н</strong><strong>ә</strong><strong>лұлы</strong> - философия докторы (РhD), қауымдастырылған профессор, Дене шынықтыру және бұқаралық спорт академиясы, Астана қ., Қазақстан</p> <p><em><u>Бас редактордың орынбасары</u></em></p> <p><strong>Жидовинова Анна Вячеславовна</strong> - философия докторы (РhD), аға оқытушы, Қазақ спорт және туризм академиясы, Алматы қ., Қазақстан</p> <p><em><u>Шығарушы редактор</u></em></p> <p><strong>Тен Алина Владимировна</strong> - педагогика ғылымдарының магистрі, Дене шынықтыру және бұқаралық спорт академиясы, Астана қ., Қазақстан</p> <p><em><u>Редакциялық алқа мүшелері</u></em></p> <p><strong>Абзалиев Қуат Баяндыұлы</strong> - медицина ғылымдарының докторы, профессор, Әл-Фараби аттындағы Қазақ Ұлттық университеті, Алматы қ., Қазақстан</p> <p><strong>Бауржан Мадина Бауыржанқызы</strong> - философия докторы (РhD), Дене шынықтыру және бұқаралық спорт академиясы, Астана қ., Қазақстан</p> <p><strong>Жарменов Денис Қасымұлы</strong> - философия докторы (РhD), Су спорты түрлері бойынша олимпиадалық резервтің Түркістан облыстық мамандандырылған балалар-жасөспірімдер спорт мектебі, Түркістан қ., Қазақстан</p> <p><strong> </strong><strong>Житкеев Асхат Расулович - </strong>философия докторы (РhD), Дене шынықтыру және бұқаралық спорт академиясы, Астана қ., Қазақстан</p> <p><strong> </strong><strong>Kim Eon Ho – </strong>философия докторы (РhD), Донггук университеті, Сеул қ., Корея Республикасы)</p> <p><strong> </strong><strong>Мырзабосынов Ербол Қуантайұлы</strong> - философия докторы (РhD), Қазақстан Республикасы Туризм және спорт министрлігі, Астана қ., Қазақстан</p> <p><strong>Потоп</strong><strong> Владимир Владимирович</strong> - дене шынықтыру және спорт ғылымдарының докторы, Бухарест экологиялық университетінің профессоры, Бухарест қ., Румыния</p> <p><strong>Tanu Shree Yadav - </strong>PhD докторы, Висконсин-Мэдисон университетінің оқытушы көмекшісі, Мэдисон, Америка Құрама Штаттары.</p> <p><strong>Федоров Александр Иванович</strong> - педагогика ғылымдарының кандидаты, доцент, Оңтүстік Орал мемлекеттік университеті (Ұлттық зерттеу университеті), Челябинск қ., Ресей</p> <p><strong>Шепетюк Михаил Николаевич - </strong>педагогика ғылымдарының кандидаты, профессор, Қазақ спорт және туризм академиясы, Алматы қ., Қазақстан</p> <p><strong> </strong><strong>Янчева Татьяна</strong> – ғылым докторы (психология), профессор, "Васил Левски" Ұлттық спорт академиясы, София қ., Болгария</p> ТОО "Академия физической культуры и массового спорта" kk-KZ Research in Physical Education and Sports 2959-6335 https://sci.journal.apems.edu.kz/index.php/journal/article/view/18 <p>Мақалада тәуелсіздік кезеңіндегі Қазақстандағы спорттық құзға өрмелеунің дамуы қарастырылады. Бұл спорт түрінің кеңестік дәуірден бастап бүгінгі күнге дейінгі қалыптасу кезеңдері қарастырылады. Қазақстандық спортшылардың халықаралық аренадағы табысты өнерлерін талдау, оның ішінде Халықаралық спорттық құзға өрмелеу федерациясының (IFSC) жарыстарына қатысуы негізгі проблемалар мен даму тенденцияларын, соның ішінде халықаралық турнирлердегі нәтижелердің төмендеуімен көрінетін дағдарыстық құбылыстарды анықтауға мүмкіндік берді. Қазақстандағы спорттық құзға өрмелеуді басқару құрылымына талдау жүргізіліп, спортшыларды даярлау жүйесіндегі кемшіліктер, инфрақұрылымдық базаның әлсіздігі және бірыңғай ұлттық федерацияның жоқтығы атап өтілді. Қазақстандық құзға өрмелеу спортшылардың басқа пәндердегі бәсекеге қабілеттілігін шектейтін жылдамдыққа өрмелеу бойынша мамандандыруға ерекше назар аударылады. Қазақстандық спортшылардың халықаралық жетістіктер динамикасының графигі 2017 жылдан кейінгі көрсеткіштердің төмендеуін көрсетеді. Қорытындылай келе, Қазақстанда спорттық құзға өрмелеуді дамыту, оның ішінде әдістемелік дайындықты жақсарту, инфрақұрылымды жаңғырту және жастар спортын дамыту бойынша шаралар ұсынылады.</p> Шунько Андрей Васильевич Copyright (c) 2025 Research in Physical Education and Sports 2025-05-02 2025-05-02 2 1 34 40 10.62931/2959-6335_2025_1_34 https://sci.journal.apems.edu.kz/index.php/journal/article/view/20 <p>Мақалада есту қабілеті бұзылған студенттердің физикалық дайындығын бағалау үшін ChatGPT жасанды интеллект<br />(ЖИ) қолдану мүмкіндіктері зерттелген. Студенттердің осы санатының ерекшеліктерін ескере алатын, олардың физикалық<br />мүмкіндіктерін диагностикалаудың дәлдігін арттыру үшін ЖИ алгоритмдерін әзірлеуге және тексеруге назар аударылады.<br />6В01401 «дене шынықтыру және спорт» мамандығы бойынша 1-3 курс студенттері арасында ЖИ дәстүрлі әдістері мен<br />технологияларының тиімділігін салыстырмалы талдау - «Семей қаласының Шәкәрім атындағы университеті» КЕАҚ. 6B01401<br />«Семей қаласының Шәкәрім атындағы университеті» КЕАҚ «Дене шынықтыру және спорт» мамандығы бойынша 1-3 курс<br />студенттері арасындағы зерттеу нәтижелері есту қабілеті бұзылған студенттердің ерекше қажеттіліктеріне бейімделген жеке<br />дене белсенділігі бағдарламаларын әзірлеу үшін ЖИ пайдалану перспективаларын көрсетеді, бұл инклюзивті білім беру және<br />спорт саласында жаңа мүмкіндіктер ашады, сондай-ақ мамандарды даярлауға көмектеседі. және бейімделетін физикалық<br />белсенділік бағдарламаларын әзірлеу. Жақсы нәтижеге қол жеткізу үшін жүйелі дене жаттығуларын, сенсорлық дағдыларды<br />дамытуға бағытталған педагогтармен және психологтармен жұмысты қамтитын кешенді тәсілді қолдану қажет. Диагностика<br />үшін есту қабілеті бұзылған «Семей қаласының Шәкәрім атындағы университеті» КЕАҚ 6B01401 «Дене шынықтыру және<br />спорт» мамандығы бойынша 1-3 курс студенттері арасында ЖИ енгізілгенге дейін және енгізілгеннен кейін студенттердің дене<br />дайындығының көрсеткіші пайдаланылды.</p> Зикенов Алишер Маратович Сахаев Бақытжан Төлеуұлы Асқаров Руслан Аскарулы Copyright (c) 2025 Research in Physical Education and Sports 2025-05-02 2025-05-02 2 1 20 25 10.62931/2959-6335_2025_1_20 https://sci.journal.apems.edu.kz/index.php/journal/article/view/27 <p>Мақалада Blind football-да оқу процесін жоспарлау негіздері қарастырылады. Зерттеудің мақсаты зағип жандар үшін футболдағы оқу-жаттығу процесін жоспарлаудың тиімділігін шектейтін негізгі мәселелерді анықтау, сондай-ақ спортшыларды даярлаудың негізгі мезоциклінің жоспарын әзірлеу. Ғылыми-әдістемелік әдебиеттер мен интернет көздерін, фокус-топтарды және педагогикалық байқауды талдау нәтижесінде: Қазақстанда тұратын көру қабілеті бұзылған адамдардың саны анықталды; Blind football спортшыларын спорттық даярлауды тиімді жоспарлаудың негізгі проблемалары анықталды және сараланды; Blind football жаттығу процесінің базалық мезоциклінің жоспары әзірленді; Қазақстанда Blind football даму географиясы айқындалды. Шетелдік жаттықтырушылардың негізгі проблемалары мен әдістемелерін қолдануды ескере отырып, Blind football оқу-жаттығу процесін жоспарлау кезіндегі тәсілдің жаңалығы Қазақстандағы зағиптар үшін футболды ғылыми-әдістемелік қамтамасыз етуді жоспарлы дамыту үшін негіз құруға мүмкіндік береді.</p> Щеголева Юлия Викторовна Жидовинова Анна Вячеславовна Кудашова Людмила Расимовна Copyright (c) 2025 Research in Physical Education and Sports 2025-05-02 2025-05-02 2 1 26 32 10.62931/2959-6335_2025_1_26 https://sci.journal.apems.edu.kz/index.php/journal/article/view/26 <p>Зерттеу бокстағы техникалық және тактикалық дайындықтың дербестігін сипаттауға арналған. Зерттеу кезінде зерттеу мәселесіне сәйкес тактикалық әрекеттер, формаларға, шешім қабылдау әдістеріне теориялық талдау жүргізілді. Боксшылардың дайындығының техникалық – тактикалық әдістемесінің деңгейлері, негізгі ұстанымдары көрсетілді. Спортшы тұлғасының генетикалық және психологиялық сипаттамалары анықталынды. Спортшы мен бапкер арасындағы қарым – қатынасты жақсарту жолдары, боксшы тұлғасының бойындағы жеңіске қажетті сапаларының (еңбекқорлық, төзімділік, шешім қабылдау, мақсаттылық, әділдік, жауапкершілік, дербестік, өзіне деген сенім) сипаттамасы мен мүмкіндіктері айқындалды. Спортшылар арасында (14-16 жас боксшылары) екі топ алынып, арасында тест пен сауалнама жүргізіліп, нәтижесіне сипаттама беріліп негізгі алынған нәтижелер қорытындыланды. Зерттеуге 39 боксер қатысты. Зерттеу нәтижелеріне сай болашақ дербес әдістеме жасау қажеттілігіне ұсыныс берілді.</p> Шалабаева Лаура Исмаилбековна Шокпаров Алибек Жумабекович Copyright (c) 2025 Research in Physical Education and Sports 2025-05-02 2025-05-02 2 1 8 12 10.62931/2959-6335_2025_1_8 https://sci.journal.apems.edu.kz/index.php/journal/article/view/28 <p>Мақалада 12-13 жастағы каноэ спортшыларының денесіне дене белсенділігінің шектеулі көлемі мен қарқындылығы аясында денеде бейімделу өзгерістерін тудыруы мүмкін қосымша дене шынықтыру құралдарын іздеудің себептері сипатталған. Құралдардың бірі ретінде пилатес құралдарын дене шынықтыруда қолдану ұсынылды. Әдістемеге қолдың, мойынның, Арқаның бүйір жақтарының икемділігі мен бұлшықеттерін нығайтуға бағытталған пилатес жүйесінен біртіндеп күрделене түсетін жаттығулар кешені енгізілді; омыртқаны сауықтыру; дене мүсінін түзету; омыртқа жотасын созу, арқаны жоғарғы бөліктен құймышақ сүйегіне дейін нығайту; бел бұлшықеттерін, бөкселерді, сан бицепсін өңдеу; арқа мен іш бұлшықеттерін бірге жетілдіру; арқа бұлшықеттерінде төзімділікпен күшті дамыту, икемділік пен тепе-теңдік сезімін, үйлестіруді жетілдіру. Дене шынықтыруда пилатес құралдарын қолданудың әзірленген әдістемесі 12-13 жастағы каноэ спортшыларының функционалдық және дене шынықтыру дайындығын дамыту үшін ұсынылады.</p> Жидовинова Анна Вячеславовна Чернев Владимир Shree Yadav Tanu Нуртазина Жанат Капезкызы Тен Алина Владимировна Copyright (c) 2025 Research in Physical Education and Sports 2025-05-02 2025-05-02 2 1 13 18 10.62931/2959-6335_2025_1_13